Een blije GGZ-er

6 januari 2025 :

Laatst vroeg ik aan een collega wat het belangrijkste is in haar werk. Zij antwoordde: dat zijn mijn patiënten. Is dat het juiste antwoord? Is de patiënt belangrijker dan de therapeut? Wanneer de therapeut instort kan geen patiënt geholpen worden. Wanneer een hulpverlener zichzelf verwaarloost, ligt een burn-out op de loer. Het recept om overspannen te raken, is eenvoudig. Stel jezelf onrealistische eisen of laat je die aanleunen door de organisatie waarvoor je werkt. Probeer aan die eisen te voldoen door steeds harder te werken. Uiteraard faal je daarin. Voeg een vleugje zelfverwijt toe. Als bonus kan je rekenen op de sympathie van je collega’s.
Is het wel gezond om druk en drukte op te lossen door harder te werken in de (ijdele) hoop dat het ooit rustiger wordt? Patiënten hebben er niets aan als het resulteert in een burn-out en hun therapeut knock-out thuis op de bank ligt. Collega’s moeten de gaten opvullen en, wellicht het belangrijkste, je belast je gezin en jezelf. Een beetje dom, zou Maxima zeggen.
Het ligt niet in de aard van de psychologen om zichzelf voorop te zetten. Daarbij is hulp nodig. Help de hulpverlener. Ik stel voor dat de organisatie bij elke werknemer een stress-detectie apparaat op het bureau zet. Het systeem reageert op gezucht van de hulpverlener en op andere indicatoren die aangeven dat het niet goed gaat met de hulpverlener, zoals het doorwerken in de pauzes, thuis de mail checken, er tegen opzien dat een bepaalde patiënt verschijnt, een overmaat aan patiënten met ingewikkelde problematiek.
Het stress-detectie apparaat maakt verbinding met het computersysteem van de organisatie. Bij rood licht worden alle afspraken met patiënten automatisch afgezegd en alle vergaderingen geschrapt. Het apparaat maakt dagen vrij zodat de hulpverlener zich kan bezinnen op de oorzaak van de stress.
In die dagen kan de therapeut zijn werklast terugbrengen tot behapbare proporties. Hij moet verwachtingen snoeien, maling krijgen aan irreële eisen en hulp vragen. Het is een pijnlijk proces en hard werken. Er zijn helaas nog geen pillen tegen inadequate idealen en een overmatig verantwoordelijkheidsgevoel. ‘Kill your darlings,’ zeggen de Engelsen.
Het systeem gaat weer op groen als het stress-detectie systeem de hulpverlener uitvoerig getest en goedgekeurd heeft. Ligt weer een glimlach op het gezicht van de therapeut? Maakt hij grapjes? Is de spierspanning laag genoeg en het hoofd vrij van donkere wolken? Gaat hij met plezier naar zijn werk? Wil hij alle patiënten weer graag zien? Gaat hij gezellig met collega’s lunchen? Is hij weer een blije GGZ-er?
Zo ja, aan de slag maar weer met alle goede werk wat te doen is.