Rondjes rijden

26 mei 2025.

Mijn vriend Frits rijdt in een taxi om zijn studie te financieren. ‘Het is bizar,’ zegt hij, ‘dat er mensen zijn die een taxi bestellen, zonder dat ze weten waar ze heen willen.’ Regelmatig moet hij aan klanten uitleggen dat een taxi een mooi middel is om ergens te komen, maar dat je zonder reisdoel nergens komt.
‘Zo werkt het toch ook in therapie,’ zegt Frits, ‘als therapeut ga je toch geen rondjes rijden als je niet weet waar de klant heen wil?’ Frits gaat er vanuit dat in de behandelplannen en in de brieven aan de huisarts duidelijk omschreven staat wat het doel van de reis is. Maar al te vaak staat er ‘we nemen de patiënt in behandeling’ of ‘we gaan patiënt behandelen met cognitieve gedragstherapie’, moet ik bekennen.
Volgens Frits zijn dat middelen en geen doel. ‘Wat wil je bereiken? Het doel is toch om de patiënt een beter leven te verschaffen. Uiteraard moet je dat specifieker omschrijven; met straatnaam en huisnummer als het ware.’
Volgens Frits zijn er ook klanten die alleen maar weg willen van het adres waar ze opgepikt worden. Minder angst of een eind aan de depressie. Dan is duidelijk waar de klant niet heen wil, maar onduidelijk waar hij wel heen wil. ‘Er moet perspectief zijn, geen vlucht,’ zegt Frits, ‘bedenken waarvan je leven beter wordt.’
‘Een toename van welbevinden en tevredenheid met je leven, bedoel je?’
‘Juist,’ zegt Frits.
‘Dat is het terrein van de positieve psychologie,’ zeg ik.
‘Waarom noem je dat positieve psychologie en niet gewoon psychologie? Bestaat er dan ook negatieve psychologie?’
Nee dat niet, er bestaat wel vage psychologie,’ zeg ik, ‘dat zijn chauffeurs die rondjes rijden zonder te weten waar ze heen gaan. Of chauffeurs die het vooral fijn vinden om eigen rondjes in hun auto te rijden, ongeacht waarheen de klant wil.’
Volgens Frits is therapie net zo simpel als het rijden in een taxi: je vraagt de klant het adres waar hij heen wil. Dat toets je in op de routeplanner en vervolgens zie je meerdere routes om op de bestemming te komen. ‘Moeilijker hoef je het niet maken,’ volgens Frits.
Ik knik ja en schudt nee tegelijk. Frits snapt niet hoe moeilijk het is om het simpel te houden en te weten waar je heen wil.

Gepubliceerd in GZ-Psychologie, juni 2024